Upadłości na rynku EV: Boom na SPAC-y zamienił

Fala bankructw na rynku pojazdów elektrycznych nabiera tempa. Nikola, Fisker i Canoo - startupy, które jeszcze niedawno obiecywały rewolucję w elektromobilności, dziś walczą o przetrwanie. Po wejściu na giełdę przez SPAC-y, firmy te miały zdobyć łatwy kapitał i podbić rynek EV. Zamiast tego mierzą się z rosnącymi kosztami, niestabilną infrastrukturą ładowania i malejącym zainteresowaniem klientów. Czy to koniec złudzeń dla młodych producentów elektryków? A może branża właśnie wchodzi w etap koniecznej weryfikacji?

Czym jest blank-check?

Odwrotna fuzja typu blank-check to proces, w którym prywatna firma staje się publiczna poprzez połączenie z tzw. SPAC (Special Purpose Acquisition Company).

Jak to działa?

SPAC to firma-wydmuszka, tworzona tylko po to, by zebrać kapitał na giełdzie i przejąć inną, już działającą spółkę.
Po przejęciu firma docelowa automatycznie staje się notowana na giełdzie, omijając tradycyjny proces IPO (pierwszej oferty publicznej).
W latach 2020-2021 nastąpił boom na SPAC-y – wiele start-upów EV (np. Nikola, Fisker, Canoo) weszło w ten sposób na giełdę, licząc na szybkie pozyskanie kapitału.

Dlaczego firmy EV wybierały SPAC?

Łatwiejszy dostęp do kapitału – omijały skomplikowane procedury IPO.
Większa wycena – inwestorzy chętnie finansowali nowe firmy technologiczne.
Boom na elektromobilność – panował ogromny entuzjazm wobec rynku EV.

Problem?

Wiele firm, które trafiły na giełdę poprzez SPAC, miało nierealistyczne prognozy finansowe i niedopracowane produkty. Gdy rynek się ochłodził, a koszty wzrosły, zaczęły mieć poważne problemy z utrzymaniem działalności – czego efektem są upadłości Nikoli, Fiskera i Canoo.

Nadchodzi koniec złudzeń dla startupów motoryzacyjnych?

Jeszcze kilka lat temu rynek pojazdów elektrycznych (EV) był areną wielkich obietnic i ogromnych inwestycji. Liczne startupy, w tym Nikola, Fisker i Canoo, trafiły na giełdę poprzez SPAC-y (Special Purpose Acquisition Companies), obiecując rewolucję w elektromobilności. Dziś niestety wielu z nich grozi bankructwo.

Zobacz też: Nikola zbankrutowała - problemy finansowe doprowadziły do upadłości

Nikola stała się kolejnym producentem, który nie wytrzymał trudnych warunków rynkowych – rosnących kosztów, niestabilnej infrastruktury ładowania oraz spadającego zainteresowania klientów. 19 lutego 2025 Nikola ogłosiła bankructwo, składając wniosek o upadłość na podstawie rozdziału 11 Kodeksu Upadłościowego USA. Wcześniej podobny los spotkał Fiskera, który w czerwcu 2024 roku złożył wniosek o upadłość na podstawie Rozdziału 11. Canoo Inc. poszło jeszcze dalej – 17 stycznia 2025 roku ogłosiło likwidację, składając wniosek o upadłość na podstawie Rozdziału 7.

SPAC-y: szybka droga na giełdę, szybki upadek

Większość upadających firm łączy jedno: trafiły na giełdę w 2020 roku poprzez SPAC-y – mechanizm pozwalający uniknąć tradycyjnego procesu IPO. Był to czas, gdy inwestorzy przeznaczali miliardy dolarów na startupy EV, wierząc w ich świetlaną przyszłość. Jednak brak dopracowanych technologii i realnych modeli biznesowych sprawił, że wiele z tych firm nie przetrwało próby czasu.

Podobny problem dotknął Northvolt AB, szwedzkiego producenta akumulatorów, który w listopadzie 2024 roku złożył wniosek o ochronę przed upadłością w USA. To sygnał, że trudna sytuacja nie dotyczy tylko samych producentów aut, ale również kluczowych dostawców dla branży EV.

Co dalej dla rynku EV?

Obecna fala upadłości pokazuje, że era łatwego kapitału dla startupów motoryzacyjnych dobiegła końca. Inwestorzy są coraz bardziej ostrożni, a firmy muszą wykazać się nie tylko ambitnymi wizjami, ale przede wszystkim realnymi produktami i rentownością.

Przyszłość rynku EV zależy teraz od dużych, doświadczonych graczy oraz od dalszego rozwoju infrastruktury ładowania i stabilizacji cen surowców. Boom na elektromobilność wciąż trwa, ale firmy muszą dostosować się do nowej rzeczywistości – takiej, w której same marzenia o rewolucji już nie wystarczą.

Zobacz też: Nikola zbankrutowała - problemy finansowe doprowadziły do upadłości