Pojazdy elektryczne zdobywają coraz większą popularność na drogach, ale czy są naprawdę bezpieczniejsze od aut spalinowych? Statystyki pokazują, że pożary elektryków zdarzają się znacznie rzadziej. W 2023 roku Państwowa Straż Pożarna odnotowała tylko 69 pożarów samochodów elektrycznych, podczas gdy w przypadku pojazdów spalinowych było ich 7166. Z tego artykułu dowiesz się co powoduje pożary elektryków i jak skutecznie im zapobiegać?
Spis treści: czego dowiesz się z artykułu?
- Pożary elektryków: czy są bezpieczniejsze od aut spalinowych?
- Jak często palą się samochody elektryczne?
- Przyczyny pożarów elektryków i sposoby ich zapobiegania
- Co robić w przypadku pożaru elektryka?
- Mity o pożarach elektryków
- Pożary pojazdów elektrycznych: mit czy rzeczywiste zagrożenie?
- Technologia baterii a ryzyko pożaru w samochodach elektrycznych
- Gdzie w Polsce można kupić gaśnicę do gaszenia pożarów elektryków?
Jak często palą się samochody elektryczne?
Samochody elektryczne są statystycznie mniej narażone na pożary niż ich spalinowe odpowiedniki. Państwowa Straż Pożarna odnotowała w 2021 roku jedynie 2 pożary pojazdów elektrycznych, w 2022 roku liczba ta wzrosła do 7, a w 2023 roku do 69. Dla porównania, w tych samych latach odnotowano odpowiednio 9274, 8333 i 7166 pożarów pojazdów z napędem tradycyjnym. Oznacza to, że pożary elektryków zdarzają się znacznie rzadziej, proporcjonalnie do ich liczby na drogach.
Przyczyny pożarów elektryków i sposoby ich zapobiegania
Przyczyny pożarów w samochodach elektrycznych różnią się od tych w pojazdach spalinowych. Główne przyczyny samozapłonów elektryków to:
- Używanie niewłaściwego źródła zasilania do ładowania baterii.
- Zużycie baterii wymagającej wymiany.
- Wady fabryczne baterii lub innych elementów układu napędowego.
- Wadliwie wykonane wcześniejsze naprawy.
- Ingerencje w układy pojazdu.
Aby zapobiegać pożarom, kluczowe jest stosowanie się do zaleceń producenta dotyczących ładowania i konserwacji pojazdu, regularne przeglądy techniczne oraz unikanie nieautoryzowanych napraw i modyfikacji.
Co robić w przypadku pożaru elektryka?
W przypadku pożaru samochodu elektrycznego, ważne jest natychmiastowe opuszczenie pojazdu i wezwanie służb ratunkowych. Pożar baterii litowo-jonowych wymaga specjalistycznego podejścia ze względu na ryzyko intensywnego wydzielania ciepła i emisji toksycznych gazów. Straż pożarna stosuje wodę oraz proszek gaśniczy do gaszenia pożarów elektryków. Minimalna odległość pomiędzy źródłem pożaru a strumieniem środka gaśniczego to 1 metr dla rozproszonych prądów wody oraz 5 metrów dla zwartego strumienia wody.
Jak gasić pożar elektryka? Z uwagi na niewystarczającą skuteczność, pożarów samochodów elektrycznych nie gasi się strumieniami piany ciężkiej, ani średniej ani lekkiej (gdzie liczba spienienia wynosi od około 5 do 200, czyli jest to stosunek objętości wytworzonej piany do objętości wodnego roztworu środka pianotwórczego).
Mity o pożarach elektryków
Istnieje wiele mitów dotyczących pożarów pojazdów elektrycznych. Jednym z najczęstszych jest przekonanie, że elektryki palą się częściej niż samochody spalinowe. Statystyki pokazują jednak, że jest wręcz przeciwnie. Innym mitem jest to, że pożary te są niemożliwe do opanowania – w rzeczywistości straż pożarna ma odpowiednie środki i procedury do radzenia sobie z takimi sytuacjami.
Pożary pojazdów elektrycznych: mit czy rzeczywiste zagrożenie?
Pożary pojazdów elektrycznych budzą emocje głównie ze względu na ich odmienny charakter w porównaniu do pożarów pojazdów spalinowych. Baterie litowo-jonowe, które zasilają elektryki, mogą w przypadku pożaru wydzielać intensywne ciepło i toksyczne gazy, co może prowadzić do gwałtownego rozwoju pożaru. Mimo to, dane pokazują, że pożary te są rzadsze i lepiej kontrolowane niż w przypadku samochodów spalinowych.
Technologia baterii a ryzyko pożaru w samochodach elektrycznych
Systemy magazynowania energii w pojazdach elektrycznych oparte na technologii litowo-jonowej są jednym z czynników zwiększających prawdopodobieństwo gwałtownego przebiegu pożaru. Wzrost temperatury wewnętrznej baterii może prowadzić do jej zapłonu, co wymaga specjalistycznych środków detekcyjnych i gaśniczych. Nowoczesne technologie baterii, takie jak systemy zarządzania BMS (Battery Management System), układy chłodzenia oraz wzmocnione obudowy, znacznie zwiększają bezpieczeństwo i minimalizują ryzyko pożarów.
Dlaczego pojazdy elektryczne się palą? Przyczyny pożarów elektryków
Z danych firm ubezpieczeniowych wynika, że samozapłony samochodów elektrycznych mogą być spowodowane różnymi czynnikami. Należą do nich: stosowanie niewłaściwego źródła zasilania do ładowania baterii, zużycie baterii wymagające wymiany, wady fabryczne baterii lub innych elementów układu napędowego, wadliwie wykonane naprawy oraz inne ingerencje w systemy pojazdu.
Różnice w charakterystyce pożarów pojazdów elektrycznych i spalinowych
Pożary samochodów elektrycznych różnią się od pożarów pojazdów spalinowych głównie ze względu na specyfikę baterii litowo-jonowych. Wzrost temperatury wewnątrz baterii może prowadzić do jej zapłonu, co skutkuje intensywnym wydzielaniem ciepła, emisją toksycznych gazów i gwałtownym rozwojem pożaru. Tego typu pożary wymagają specjalistycznych środków detekcyjnych i gaśniczych.
Niekontrolowany wzrost temperatury w ogniwach akumulatora może również prowadzić do wzrostu ciśnienia wewnętrznego i wydzielania palnych gazów jako produktów rozpadu elektrolitu. Istnieje także ryzyko, że proces spalania będzie kontynuowany nawet bez dostępu tlenu atmosferycznego, ponieważ tlen może być emitowany z katody w wyniku rozpadu materiału elektrodowego.
Czas i procedury gaszenia pożarów pojazdów elektrycznych
Według danych Straży Pożarnej, średni czas działań gaśniczych przy pożarach pojazdów elektrycznych wynosi około 1,5 godziny. Jednak ze względu na udokumentowane ryzyko nawrotu procesu spalania w akumulatorze nawet po wielu godzinach (a czasem kilku dniach), konieczne jest długotrwałe monitorowanie temperatury oraz, w razie potrzeby, dalsze chłodzenie akumulatora, który uległ zapaleniu.
Technologia minimalizuje ryzyko pożarów w samochodach elektrycznych
Samochody elektryczne są wyposażone w liczne systemy zabezpieczeń, które działają na poziomie elektro-chemicznym wewnątrz baterii oraz zarządzają jej pracą. Dzięki dynamicznemu rozwojowi technologii baterii, możemy spodziewać się kolejnych wersji o lepszych parametrach użytkowych, większej pojemności, mniejszej masie oraz wyższej odporności na pożary. Aktualnie stosowane i rozwijane zabezpieczenia obejmują:
- System zarządzania baterią (BMS): Monitoruje kluczowe parametry baterii, takie jak temperatura, poziom naładowania, napięcie, prąd i stan pojedynczych ogniw, oraz kontroluje układy chłodzenia i ładowania/rozładowania.
- Układ chłodzenia: Chroni akumulator przed przegrzaniem, co jest kluczowe dla jego bezpiecznej pracy.
- Wzmocniona obudowa ochronna: Zapobiega uszkodzeniom mechanicznym, które mogłyby prowadzić do pożaru.
- Zapora ogniowa: Oddziela moduły akumulatora, minimalizując potencjalne szkody i zabezpieczając pozostałe podzespoły pojazdu przed zapłonem.
- System awaryjnego wyłączania wysokiego napięcia: Separuje napięcie akumulatora wysokiego napięcia (HV) od reszty instalacji elektrycznej pojazdu w czasie postoju, znacząco zwiększając bezpieczeństwo, gdy pojazd nie jest użytkowany.
Gdzie w Polsce można kupić gaśnicę do gaszenia pożarów elektryków?
W Polsce istnieje kilka miejsc, gdzie można zakupić specjalistyczne gaśnice przeznaczone do gaszenia pożarów pojazdów elektrycznych. Oto kilka opcjii:
Wybierając gaśnicę do samochodu elektrycznego, warto zwrócić uwagę na jej skuteczność w gaszeniu pożarów baterii litowo-jonowych oraz na łatwość użycia. Gaśnice wodne z dodatkiem wermikulitu lub specjalistyczne płachty gaśnicze mogą być bardziej efektywne w przypadku pożarów pojazdów elektrycznych ze względu na specyfikę tych pożarów.